Kocaeli’nin İzmit ilçesinde yer alan antik Nikomedia kentinde sürdürülen kazı çalışmalarında dikkat çeken yeni bulgulara ulaşıldı. Roma döneminin izlerini taşıyan yapılar, yıllardır toprağın altında sessizce bekleyen bir uygarlığın yeniden hatırlanmasını sağladı.
Sessizliğini Koruyan Antik Kent Konuşmaya Başladı
Tarihi MÖ 264 yılına kadar uzanan Nikomedia, Roma İmparatorluğu döneminde Doğu’nun en önemli başkentlerinden biri olarak kabul ediliyordu. Ancak yüzeyde çok az kalıntının görünür olduğu kent, uzun yıllar boyunca yerleşim, sanayi ve imar faaliyetleri nedeniyle tarihsel kimliğini sessizce gizledi. Son yıllarda arkeolojik kazı çalışmalarının hızlanmasıyla birlikte, antik kentin üzerindeki perde aralanmaya başladı.
Yürütülen kazılar sırasında ortaya çıkarılan mozaikler, heykel kaideleri, anıtsal yapı temelleri ve yangın izleri, Nikomedia’nın yalnızca bir siyasi merkez değil, aynı zamanda kültürel bir cazibe alanı olduğunu da gözler önüne seriyor.
Toprağın Altındaki Yangın İzleri: “Sessiz Yanıklar”ın Tanıkları
Kazı alanında en dikkat çeken detaylardan biri, bazı yapı temellerinde ve mimari parçalarda rastlanan ısıya bağlı deformasyon izleri oldu. Uzmanlara göre bu izler, kentte geçmişte yaşanan büyük bir yangının habercisi olabilir. Özellikle bazı duvar kalıntılarında ve seramik parçalarında tespit edilen kararma ve çatlakların, yüksek sıcaklık etkisiyle oluştuğu değerlendiriliyor.
Bu izler, Nikomedia’nın geçmişte bir yangın felaketiyle karşı karşıya kaldığını ve bu olayın izlerinin yüzyıllar boyunca toprak altında saklandığını ortaya koyuyor. Arkeologlar, bu durumun antik dönemde yaşanan bir saldırı, doğal afet veya büyük bir kazaya işaret edebileceğini belirtiyor.
Roma Dönemine Ait Mimari Yapılar Gün Yüzüne Çıkıyor
Kazı ekibi, Nikomedia’nın merkezinde yürütülen çalışmalarda agora, hamam kalıntıları ve forum alanı gibi kamusal yapıların izlerine ulaştı. Özellikle geometrik desenlerle süslenmiş mozaik tabanlı bir yapının, dönemin yüksek statülü kişilerine ait bir konut ya da kamu binası olduğu düşünülüyor.
Bunların yanı sıra, imparatorluk dönemine ait olduğu tahmin edilen bazı yazıtlı taşlar, Nikomedia’nın o dönemki idari ve sosyal yapısı hakkında da fikir veriyor. Kazılarda görev alan uzmanlar, bölgenin yalnızca kent içi değil, aynı zamanda liman bağlantılı ticaret yolları açısından da stratejik öneme sahip olduğunu vurguluyor.
Tarihî Mirasın Korunmasına Yönelik Adımlar Atılıyor
Elde edilen bulguların ardından, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yerel yönetimler, antik kent alanının arkeolojik sit statüsünün genişletilmesi ve kazı alanlarının koruma altına alınması için çalışmalar başlattı. Aynı zamanda halkın tarihî mirasa erişimini kolaylaştırmak amacıyla açık hava müzesi modeli üzerinde duruluyor.
Yer altından çıkarılan taşınabilir eserlerin ise Kocaeli Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmesi planlanıyor. Böylece Nikomedia’nın sahip olduğu kültürel değer, daha geniş kitlelere tanıtılmış olacak.
Bilimsel Araştırmalar Işığında Geçmişe Yolculuk
Kazılar, yalnızca mimari kalıntılarla sınırlı kalmıyor. Aynı zamanda toprak altından çıkarılan metal eşyalar, kemik kalıntıları ve gündelik kullanım objeleri, Nikomedia halkının yaşam tarzı, inanç sistemi ve beslenme alışkanlıkları gibi konulara dair önemli ipuçları sunuyor.
Jeofizik ve karbon testleri gibi bilimsel yöntemlerle, kalıntıların yaşı ve yangının meydana geldiği dönem netleştirilmeye çalışılıyor. Bu analizler tamamlandığında, Nikomedia’nın tarihsel kronolojisine dair daha somut bilgiler elde edilmesi bekleniyor.
Bölgeye İlgi Artıyor: Arkeoturizm Potansiyeli Yükseliyor
Son yıllarda kazı alanında yapılan keşifler, hem akademik çevrelerde hem de halk arasında ilgi uyandırmış durumda. Bölgedeki tarihî yapıların turizme kazandırılmasıyla birlikte, İzmit’in sadece sanayi kenti değil, aynı zamanda bir arkeoturizm destinasyonu olarak da anılması hedefleniyor.
Uzmanlara göre, Nikomedia antik kenti; Efes, Bergama ve Side gibi öne çıkan Roma kentlerine benzer şekilde, doğru tanıtım ve restorasyon projeleriyle Türkiye’nin kültürel miras haritasındaki yerini yeniden kazanabilir.
Kocaeli’nin derinliklerinde sessizce yatan Nikomedia, kazılarla birlikte yeniden gün ışığına kavuşuyor. Toprağın altındaki “yanık izleri”, yalnızca bir felaketin değil, geçmişin sessiz tanıklığının da simgesi hâline geliyor. Şimdi sırada, bu eşsiz mirası gelecek nesillere aktarmak ve ona hak ettiği değeri vermek var.
4o
