Türkiye’de gümrük kontrollerinde yakalanan ve yasa dışı yollarla ülkeye sokulduğu tespit edilen bir tarihi eser, Peru devletine iade edildi. Uluslararası kültür varlıklarının korunmasına dair örnek bir iş birliği sergilendi.
Kültürel Mirasın İzini Türkiye’de Sürdüler
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gümrük Muhafaza ekiplerinin ortak çalışmasıyla Türkiye’de ele geçirilen tarihi bir eser, Peru’ya ait olduğu anlaşılınca iade süreci başlatıldı. Yapılan incelemelerde eserin, Güney Amerika kökenli Inka Medeniyeti’ne ait olduğu ve yasa dışı yollarla Türkiye’ye sokulmaya çalışıldığı tespit edildi.
Yetkililer, eserin Türkiye’ye getirilme şeklinin kaçakçılık kapsamında değerlendirildiğini ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) kararları doğrultusunda iade sürecinin hızla tamamlandığını açıkladı.
Gümrükte Yakalandı: Arkeolojik Öneme Sahip
Eser, İstanbul Havalimanı’ndaki bir kargo kontrolü sırasında şüpheli paketler arasında bulundu. Uzmanların yaptığı ön incelemede, eserin antik döneme ait dini veya törensel amaçlarla kullanılan bir obje olduğu belirlendi.
Yapılan karbon testi ve stil analizi sonucunda, parçanın yaklaşık 500 yıllık olduğu ve Peru’da yasal olarak koruma altında bulunan kültürel varlıklar listesinde yer aldığı anlaşıldı. Bu tespitin ardından Peru Büyükelçiliği devreye girdi ve iade süreci resmî kanallardan başlatıldı.
Türkiye ile Peru Arasında Kültürel İş Birliği
İki ülke arasındaki diplomatik temaslar neticesinde eserin iadesi dostane bir protokol ile gerçekleştirildi. Türkiye, bu süreçte uluslararası sözleşmelere olan bağlılığını bir kez daha ortaya koyarken, Peru da Türkiye’ye teşekkürlerini iletti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Tarihi ve kültürel varlıkların yasal olmayan yollardan dolaşıma girmesi, insanlık mirası açısından büyük bir kayıptır. Türkiye olarak sadece kendi topraklarımızdaki değil, başka milletlerin kültürel değerlerine de sahip çıkmaya devam edeceğiz.”
UNESCO Sözleşmesi Uyarınca İade Edildi
Türkiye, 1970 tarihli UNESCO Kültür Varlıklarının Yasa Dışı İthal, İhracat ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi Sözleşmesi’ne taraf bir ülke olarak, bugüne kadar farklı ülkelerden gelen çok sayıda iade talebine olumlu yanıt verdi.
Bu kapsamda iade edilen Peru kökenli eser, uluslararası platformda da örnek bir uygulama olarak değerlendirildi. UNESCO yetkilileri, her ülkenin bu tür vakalarda aynı hassasiyeti göstermesi gerektiğini belirtti.
Kültür Kaçakçılığıyla Mücadelede Türkiye’nin Rolü Güçleniyor
Son yıllarda Türkiye, sadece kendi kültürel varlıklarını değil, başka ülkelere ait kaçak eserleri de tespit ederek iade sürecinde önemli rol oynuyor. Bu çerçevede yapılan çalışmalar sayesinde:
- 2022’de Mısır’a ait 12 tarihi obje,
- 2023’te Yunanistan’a ait 8 adet antik seramik parçası,
- 2024’te İtalya’ya ait 3 bronz heykel parçası
başarıyla iade edildi.
Yetkililer, bu iade süreçlerinin sadece diplomatik değil, aynı zamanda ahlaki ve tarihi bir sorumluluk olduğunun altını çiziyor.
Uzmanlar: “Bu, İnsanlık Mirasının Korunmasıdır”
Kültür varlıkları hukuku uzmanları, bu tür iadelerin kültürel hafızanın korunması açısından çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. Eserlerin ait olduğu topraklara geri dönmesi, geçmişle gelecek arasında kurulan kültürel köprülerin sağlam kalmasını sağlıyor.
Ayrıca bu uygulamalar, tarihi eser kaçakçılığı yapan kişi ve şebekelere karşı caydırıcı bir mesaj niteliği de taşıyor.
Dilersen bu içerik için görsel galeri önerisi, uluslararası iade vakalarını karşılaştıran tablo veya sosyal medya açıklaması da hazırlayabilirim.
4o
